Niezwykła moc kurkumy
OSTRYŻ DŁUGI
Nazwa polska: kurkuma
Nazwa łacińska: Curcuma longa L
Synonimy: Ostryż Zohary, kurkuma długa, ostryż indyjski, szafran indyjski, Haldi
Nazwy zwyczajowe:
Opis rośliny i pochodzenie: Pokrój – roślina osiągająca wysokość do 1 metra o prostej,
wzniesionej i nierozgałęzionej łodydze; Kłącze – jajowate, podłużnie jajowate, gruszkowate
lub cylindryczne, często krótko rozgałęzione. Długość do 6 cm, szerokość do 15 mm.
Powierzchnia jest brunatnawożółta, żółta lub brunatnawoszara, delikatnie prążkowana. Posiada
wąską korę, ciemniejszą na zewnątrz; Liście – w dolnej części łodygi wyrasta naprzemiennie,
rzędami 4-6 liści obejmujących łodygę. Mają długość do 50 cm.
Kwiaty – są bezlistne, na ich szczytach wyrasta duży kłos kwiatowy. Są żółte, dość długie, o
rurkowatym kielichu. Są 3-krotne, mają jeden słupek i pręcikowie, złożone z jednego płodnego
pręcika i 4 prątniczków tworzących warżkę. Występuje w Indonezji zwłaszcza na wyspie Jawa
ale także uprawiana w Azji w Indiach lub Chinach.
Surowiec: kłącze
Substancje czynne: pochodne dwuferuloilometan (kurkumina, p-
hydroksycynamoiloferuloloilometan), olejki eteryczne (L-cycykloizoprenomercen, p-
tolilometylokarbonon)
Działanie:
Cudowne działanie kurkumy wynika z obecności silnych związków leczniczych nazywanych kurkuminoidami. Najważniejszym z kurkuminoidów jest kurkumina – silny przeciwutleniacz o właściwościach przeciwzapalnych. Niestety, kurkumina jest bardzo słabo wchłaniana, dlatego, aby odczuć pozytywne efekty stosowania preparatów opartych o kurkumę, należy spożywać ,piperynę, która zwiększa wchłaniania kurkuminy do krwiobiegu aż o 2000 procent. Piperyna ponadto wspomaga wydzielanie soków trawiennych w żołądku, trzustce i jelitach, co ma pozytywny wpływ na cały proces trawienny, a także wchłanianie cennych składników jak witaminy czy kurkumina.
Kurkuma charakteryzuje się wieloma cechami prozdrowotnymi, a badania nad właściwościami przyprawy są wciąż w toku.
Właściwości przeciwzapalne – kurkumina to jedna z najsilniej występujących substancji
roślinnych wykazujących działanie przeciw zapalne, ponieważ: kontroluje produkcje cytokin,
spowalnia a nawet zatrzymuje wytwarzanie enzymów między innymi takich jak kinazy
białkowe, unieszkodliwia wolne rodniki przez co zapobiega produkcji kwasu
arachidonowego, który uczestniczy w procesie zapalnym, blokuje COX-2 (to jeden z dwóch
enzymów cyklooksygenazy, który jest aktywowany pod wpływem czynników związanych ze
stanem zapalnym. Jego ilość wzrasta wówczas wielokrotnie w np. monocytach).
Właściwości przeciw nowotworowe – wg. Epigenetyki kurkumina wspomaga nadzór
ekspresji genów, które powodują rozprzestrzenianie się nowotworu; jest naturalnym
produktem przeciw przerzutowym; zwiększa skuteczność chemioterapii w apoptozie
nowotworowych macierzystych komórek; poprawia efektywność stosowanych w
chemioterapii preparatów; chroni zdrowe narządy przed toksycznymi skutkami chemioterapii;
Właściwości żółciotwórcze – kurkumina pobudza czynność wątroby i zwiększa wytwarzanie
kwasów żółciowych (np. kwasu chenodezoksycholowego). Kwas ten to skuteczny, naturalny
związek w zwalczaniu kamicy żółciowej.
Właściwości bakteriobójcze – zwłaszcza na bakterie, które mogą wywoływać zakażenia w
układzie pokarmowym (Salmonella typhi)
Właściwości przeciw wirusowe – zawarte w kurkuminie związki chemiczne podnoszą
poziom katelicyny, czyli białka, które pomaga zapobiegać rozmaitym typom infekcji.
Właściwości usprawniające układ nerwowy – najszerzej znanym zastosowaniem przyprawy w kontekście pozytywnego oddziaływania na ludzki organizm jest terapia zmian w mózgu powodowanych przez udary czy chorobę Alzheimera. Naukowcy twierdzą, że zawarte w kurkumie substancje jak tumeron i BDMC odpowiadają za pobudzanie komórek mózgowych, co pozwala na zatrzymanie efektów pewnych chorób mózgu. Kurkuma sprawdza się także w terapii zaburzeń osobowości czy depresji.
Pozostałe właściwości – korzystnie wpływa także na nasze oczy. Trwające badania skupiają się na tym, że zawarte w niej składniki mogą być wykorzystywane w leczeniu zapalenia spojówek, zespołu suchego oka czy jaskry, jednak prace nad ostatecznym potwierdzeniem tych właściwości kurkumy dla oczu są nadal w toku. Dodatkowo prowadzone badania wykazują jej pozytywny wpływ na obniżenie poziomu cukru i cholesterolu we krwi badanych szczurów, a także wspomagająco na gojenie ran i stanów zapalnych u badanych zwierząt. Kurkuma stosowana jest przez koncerny kosmetyczne jako barwnik wielu produktów przeznaczonych do makijażu. Olejki pozyskiwane z kurkumy są składnikiem perfum.
Bibliografia:
Ziołolecznictwo Poradnik dla lekarzy pod redakcją Aleksandra Ożarowskiego
Roślinnik domowy Herbapol